Byliny są nie tylko jedną z najpiękniejszych dekoracji ogrodu i balkonu, niektóre gatunki dodatkowo wykorzystuje się w celach kulinarnych. Ich uprawa w ogrodzie łączy przyjemne z pożytecznym, w ten sposób można zaopatrzyć kuchnię w smaczne składniki. Które byliny najlepiej nadają się do tego?
Jadalne kwiaty to jeden z najpopularniejszych kulinarno-ogrodniczych trendów ostatniej dekady. Termin dotyczy wielu grup roślin, wśród których duże znaczenie mają warzywa (kwiaty cukinii), rośliny jednoroczne (nagietki, nasturcje) oraz dwuletnie (bratki). W rzeczywistości w kuchni wykorzystuje się nawet kwiaty bylin, część z nich jest powszechnie uprawiana w ogrodach.
Jadalna chryzantema – do potraw i na herbatę
Chryzantemy w wielu krajach są popularnymi dekoracjami rabat na równi z astrami. U nas dopiero zdobywają rynek jako wartościowe rośliny ogrodowe. Jednocześnie kilka gatunków można wykorzystywać w celach leczniczych.
Najbardziej znana jest chryzantema jadalna, złocień wieńcowy (Chrysanthemum coronarium), nazywany również Shunkiku. W krajach orientalnych często smaży się go w gęstym tłuszczu, np.: w cieście. Liście są dodawane do sałatek. To także składnik zup i gulaszów.
Z innych gatunków – Chrysanthemum morifolium i złocienia ogrodowego (Chrysanthemum indicum) w Korei i Chinach zaparza się herbatę.
Uprawę chryzantem zaleca się osobom bardziej obytym z „kwiatami”. Wymagają stanowisk słonecznych i jednocześnie zacisznych. Optymalne podłoże jest żyzne, zasobne w składniki pokarmowe, próchnicze.
Chryzantemy powinno się osłaniać przed nadejściem zimy. Astry także odnajdują się w kuchni.
Wartościowy pokarm to marcinki – astry nowoangielskie (Aster novae-angliae). W Ameryce Północnej spożywa się ich łodygi i liście po ususzeniu i zmieleniu. Kwiaty nadają się do sałatek – jako dodatki oraz dekoracje.
Liliowiec – król rabat na talerzu
Mniej oczywistym gatunkiem, który ma także kulinarne zastosowanie, jest liliowiec (Hemerocallis). Popularna roślina zdobiąca rabaty, wydzielone miejsca na trawniku czy okolice oczek wodnych jest łatwa w uprawie. Należy zapewnić jej słoneczne stanowisko, żyzną glebę, sporadycznie wykonywać nawadnianie i nawożenie a odwdzięczy się obfitym kwitnieniem.
Dojrzałe pąki i płatki liliowców można smażyć, dusić, piec lub gotować.
Liliowce w smaku przypominają lekko szparagi. Nadają się do przyprawiania mięs, marynowania i faszerowania.
Ze świeżych płatków liliowców, które w smaku przypominają ogórka, można przyrządzać odświeżające sałatki. Należy korzystać z umiarem, gdyż mają właściwości lekko przeczyszczające.
Wszechstronne zastosowanie pierwiosnków
Pierwiosnki to jedne z najpiękniejszych wiosennych ozdób ogrodu. Uprawia się je na obrzeżach, przy trawnikach i na pierwszym planie rabat. Są niewymagające, w zasadzie nie wymagają szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. Lubią stanowiska lekko zacienione i próchnicze, umiarkowanie wilgotne gleby. Niektóre gatunki, np.: pierwiosnek lekarski (Primula veris), pierwiosnek bezłodygowy (Primula vulgaris) oraz pierwiosnek wyniosły (Primula elatior) wykorzystuje się jako dodatki do potraw oraz napojów. Faktycznie jadalne są wszystkie części pierwiosnka, chociaż na talerzu najbardziej spektakularnie prezentują się kwiatostany.
Z kwiatów pierwiosnka warto dodatkowo przyrządzać lecznicze nalewki i syropy. Pierwiosnki bezłodygowe często kandyzuje się w cukrze.
Piwonie – smaczne i zdrowe
Piwonie są dość wymagające w ogrodzie. Wymagają opieki, by corocznie obficie kwitły i nie sprawiały problemów. Należą do najbardziej wyrazistych dekoracji rabat i innych miejsc na działce. Chętnie wykorzystuje się je na kwiaty cięte a coraz częściej także jako kwiaty jadalne.
Do spożywania wolno używać wyłącznie kwiaty, gdyż inne części rośliny mogą powodować zatrucia.
Kwiaty piwonii są bezpieczne, a przy okazji mają właściwości lecznicze (odtruwające, wzmacniające, rozkurczowe, moczopędne). Płatki piwonii służą do aromatyzowania napojów i sporządzania przetworów. Można je także kandyzować.
Pozostałe byliny i cebulki kwiatowe, które można wykorzystać w kuchni to lawenda, pysznogłówka, mieczyki, szczawik zajęczy, tulipany i wiązówka błotna. Więcej o uprawie i zastosowaniu tych roślin dowiesz się na blogu ogrodniczym https://www.bilscy.info/blog
